Ashwagandha

Ashwagandha co to jest i jak działa w kosmetykach?

Ashwagandha (Withania somnifera), nazywana często “indyjskim żeń-szeniem”, to roślina o długiej historii stosowania w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Ceniona jest przede wszystkim za swoje działanie adaptogenne – wspomaga organizm w przystosowywaniu się do stresu wzmacnia odporność i poprawia ogólną kondycję fizyczną oraz psychiczną. Jej korzenie i liście zawierają cenne związki bioaktywne, które odpowiadają za szerokie spektrum działania tej rośliny.

W ostatnich latach Ashwagandha zyskała duże zainteresowanie również poza medycyną naturalną, w tym w przemyśle kosmetycznym. W kontekście pielęgnacji skóry i włosów roślina ta wykazuje działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i ochronne, co czyni ją cennym składnikiem nowoczesnych preparatów kosmetycznych.

Jakie są właściwości tego adaptogenu oraz zastosowanie w kosmetologii i dermatologii ?

Ashwagandha – czym jest

Ashwagandha (zwana też Witania ospała) jest wieloletnim krzewem z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Roślina ta zaliczana jest do adaptogenów, czyli grupy substancji roślinnych wspomagających przystosowanie organizmu do niekorzystnych czynników stresowych i utrzymanie homeostazy w obliczu stresu fizycznego i psychicznego. Innymi słowy, adaptogeny zwiększają odporność nieswoistą organizmu na stres, działając normalizująco na funkcje fizjologiczne bez względu na kierunek wywołanych zmian. Witania ospała spełnia te kryteria – badania wykazały, że jej stosowanie może m.in. obniżać poziom kortyzolu i łagodzić niepokój, co potwierdza jej działanie adaptogenne. Dzięki takim właściwościom bywa ona określana jako naturalny środek zwiększający układ odpornościowy organizmu na obciążenia stresowe oraz poprawiający ogólną kondycję psychiczną i fizyczną.

Historia i pochodzenie

Żeń-szeń indyjski jest rośliną wywodzącą się z obszaru Indii oraz sąsiednich rejonów Azji Południowej, a także z części Bliskiego Wschodu. Występuje naturalnie przede wszystkim w suchych regionach subtropikalnych i tropikalnych. Obecnie jest uprawiana również w wielu innych częściach świata o zbliżonym klimacie.

Roślina ta od wieków zajmuje ważne miejsce w tradycyjnej medycynie Indii, przede wszystkim w systemie Ajurwedy. Historyczne zapisy wskazują, że działanie ashwagandhy znane był już około 3000 lat temu, a korzeń ashwagandhy był stosowany w Indiach jako jeden z głównych środków odmładzających i wzmacniających organizm, tzw. rasayana . Ajurweda ma holistyczne podejście do ashwagandhy. Uznaje ją za tonik dodający sił witalnych, poprawiający odporność na czynniki niepokoju oraz środek wspierający układ nerwowy. Nazwa „ashwagandha” wywodzi się z języka sanskrytu i oznacza „zapach konia”, co nawiązuje do charakterystycznej woni świeżego korzenia oraz przekonania, że jej zażywanie dodaje „końskiej” siły i energii. Oprócz zastosowań w Indiach, witania ospała była tradycyjnie wykorzystywana także w medycynie ludowej innych regionów – gdzie przypisywano jej działanie uspokajające, uważano, że poprawia jakość snu oraz ogólnie wzmacnia układ odpornościowy.

Skład chemiczny i główne związki aktywne

Żeń-szeń indyjski charakteryzuje się bogatym składem fitochemicznym, obejmującym liczne wtórne metabolity roślinne o zróżnicowanej budowie. Do najważniejszych związków aktywnych witanii należą witanolidy oraz alkaloidy steroidowe (John, 2014). Te pierwsze (od nazwy rodzaju Withania) to grupa unikalnych dla tego gatunku laktonów steroidowych o szkielecie ergostanowym. Zidentyfikowano kilkadziesiąt witanolidów w jej korzeniu, z których najbardziej znanym jest witaferyna A – związek wykazujący m.in. działanie zmniejszające stan zapalny i przeciwnowotworowe. Inne z nich oznaczane są literami alfabetu (np. witanolidy A–Y) lub nazwami własnymi (np. witanon, somniferol), a wiele z nich odpowiada zadziałanie adaptogenne i immunomodulujące właściwości rośliny . Alkaloidy obecne w korzeniu Withania somnifera to m.in. witanina (ang. withanine) oraz somniferyna, a także takie związki, jak izopeletyeryna, anaferyna, kuskohigryna czy cholina (John, 2014). Choć występują one w mniejszych ilościach niż witanolidy, również przyczyniają się do farmakologicznej aktywności surowca.

Zawartość witanolidów i alkaloidów, wspierana jest szeregiem innych bioaktywnych składników. Są to m.in. flawonoidy (np. pochodne kemferolu i kwercetyny), które wykazują działanie antyoksydacyjne, a także saponiny steroidowe – takie jak sitoindozyd VII i VIII – o potencjalnym działaniu hamującym procesy zapalne. W roślinie stwierdzono również obecność glikozydów witanolidowych (tzw. glikowitanolidów), np. sitoindozydów IX i X, które stanowią pochodne witanolidów sprzężone z cząsteczką cukru. Niektóre źródła podają ponadto niewielkie ilości kumaryn, z których wyróżniono skopoletynę (Dutta i wsp., 2019) – związek o działaniu uspokajającym i antyoksydacyjnym. Uzupełnieniem profilu chemicznego są fitosterole (np. beta-sitosterol), fenolokwasy (np. kwas chlorogenowy), a także podstawowe metabolity, takie jak węglowodany i nienasycone kwasy tłuszczowe. Tak bogaty skład fitochemiczny sprawia, że ashwagandha ma działanie farmakologiczne, potwierdzone w licznych badaniach naukowych.

Witania ospała wykazuje działanie adaptogenne o długiej historii zastosowania w medycynie tradycyjnej. Pochodzi z Indii i okolicznych regionów, skąd jej użycie rozpowszechniło się również na inne obszary Azji i Afryki. Korzeń tego adaptogenu stanowi bogate źródło unikalnych związków czynnych – witanolidów i alkaloidów – którym przypisuje się właściwości przeciwstresowe, neuroprotekcyjne, immunomodulujące i wiele innych. Dzięki temu witania ospała zyskała miano „indyjskiego żeń-szenia” i jest przedmiotem intensywnych badań naukowych zmierzających do potwierdzenia jej efektywności oraz bezpieczeństwa w kontekście współczesnej fitoterapii.

Właściwości prozdrowotne ashwagandha

Ashwagandha ma działanie biologiczne, które od wieków wykorzystywane jest w systemach tradycyjnej medycyny, a obecnie zyskuje potwierdzenie w licznych badaniach farmakologicznych i klinicznych. Bogactwo związków aktywnych, zwłaszcza witanolidów, alkaloidów oraz saponin steroidowych, przekłada się na jej wielokierunkowy wpływ na zdrowie człowieka.

Redukcja stanów zapalnych i działanie antyoksydacyjne

Jednym z kluczowych mechanizmów działania ashwagandhy jest jej wpływ na procesy zapalne i działanie stresu oksydacyjnego. Obecne w roślinie substancje, takie jak witaferyna A, wykazują zdolność do hamowania mediatorów prozapalnych, co prowadzi do obniżenia poziomu cytokin prozapalnych. Dzięki temu ashwagandha ma działanie immunomodulujące i łagodzące odpowiedź zapalną w różnych stanach chorobowych, w tym o podłożu autoimmunologicznym i przewlekłym.

Jednocześnie działanie ashwagandhy ma silne właściwości antyoksydacyjne, chroniąc komórki przed uszkodzeniami wywołanymi przez reaktywne formy tlenu (ROS). Związki obecne w korzeniu ashwagandhy stymulują aktywność endogennych enzymów antyoksydacyjnych, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa (SOD), katalaza (CAT) i peroksydaza glutationowa (GPx). Dzięki temu adaptogen ten może wspierać organizm w utrzymaniu integralności struktur komórkowych oraz przeciwdziałać przedwczesnemu starzeniu się tkanek.

Wpływ na układ nerwowy i odpornościowy

Żeń-szeń indyjski od dawna uznawany jest za środek wspomagający prawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Badania przedkliniczne i kliniczne wykazały, że ekstrakty z korzenia tej rośliny wykazują działanie uspokajające, neuroprotekcyjne i przeciwlękowe. Mechanizmy te związane są z regulacją poziomu neuroprzekaźników (np. GABA, serotoniny), a także ze zdolnością do obniżania stężenia kortyzolu. Ashwagandha może także poprawiać zdolności poznawcze, takie jak pamięć i koncentracja, co potwierdzają badania z udziałem osób dorosłych w stanie przewlekłego lęku.

Równocześnie jako adaptogen wpływa na modulację odpowiedzi immunologicznej, poprzez stymulację aktywności limfocytów T, zwiększenie liczby komórek NK (natural killer) oraz podnoszenie poziomu immunoglobulin. Te właściwości sprawiają, że roślina ta znajduje zastosowanie jako środek wspierający odporność, zarówno w profilaktyce infekcji, jak i w stanach osłabienia organizmu.

Zastosowanie w terapii chorób

Ashwagandha ma działanie, które przekłada się na jej potencjalne zastosowanie terapeutyczne w licznych jednostkach chorobowych. Liczne badania sugerują skuteczność ekstraktów z tej rośliny w łagodzeniu objawów depresji i niepokoju, a także jako wsparcie w leczeniu schizofrenii – poprzez działanie stabilizujące nastrój i wspomagające pracę neuroprzekaźników Preparaty zawierające ten adaptogen mają szerokie działanie na zdrowie psychiczne i często są przyjmowane na redukcję stresu.

Dzięki działaniu ashwagandhy – antyzapalnemu i przeciwutleniającemu znajduje ona również zastosowanie w leczeniu chorób o podłożu zapalnym, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy inne formy reumatyzmu. Z kolei w dermatologii i kosmetologii roślina ta bywa wykorzystywana jako środek wspomagający leczenie chorób skórnych, w tym zmian o charakterze autoimmunologicznym oraz związanych z przewlekłym stanem niepokoju.

Jeśli chodzi o dawkowanie i przyjmowanie preparatu z tego adaptogenu to mimo pełnej dostępności bez recepty powinno być ono przedyskutowane z lekarzem gdyż nawet naturalne preparaty mogą wchodzić w interakcje np z działaniem leków.

Ashwagandha co to za składnik kosmetyczny?

Co daje stosowanie ashwagandhy na skórę? Zyskuje ona na popularności w kosmetologii dzięki swoim wszechstronnym właściwościom, które korzystnie wpływają na kondycję skóry. Liczne badania naukowe potwierdzają jej efektywność w zakresie regeneracji, działania przeciwstarzeniowego, przeciwzapalnego, antyoksydacyjnego oraz wspierania bariery ochronnej skóry.

Ashwagandha a stres antyoksydacyjny skóry

Stres oksydacyjny skóry jest wynikiem zaburzenia równowagi między wytwarzaniem reaktywnych form tlenu (ROS) a zdolnością systemów antyoksydacyjnych do ich neutralizacji. Nadmiar wolnych rodników przyczynia się do uszkodzenia lipidów, białek i DNA komórkowego, co skutkuje przyspieszonym starzeniem skóry, pogorszeniem jej elastyczności, a także nasileniem stanów zapalnych i zwiększoną wrażliwością na czynniki zewnętrzne (Poljšak i wsp., 2012).

Roślina ta wykazuje działanie antyoksydacyjne, co czyni ją obiecującym składnikiem w kosmetologii przeciwstarzeniowej i ochronnej. Jej główne związki aktywne, takie jak witanolidy, flawonoidy oraz alkaloidy, wykazują zdolność do neutralizacji wolnych rodników oraz zwiększania aktywności enzymów endogennych odpowiedzialnych za detoksykację oksydacyjną, takich jak katalaza (CAT), dysmutaza ponadtlenkowa (SOD) i peroksydaza glutationowa (GPx) (Bhattacharya i wsp., 2001).

W badaniach in vitro wykazano, że ekstrakt z korzenia ashwagandhy zmniejsza poziom ROS w ludzkich keratynocytach o około 40% po 24 godzinach ekspozycji na stres oksydacyjny wywołany promieniowaniem UVB (Dutta i wsp., 2019). Dodatkowo, suplementacja ashwagandhą w formie doustnej w badaniu z udziałem 60 osób skutkowała zwiększeniem aktywności SOD w osoczu o 36% i zmniejszeniem poziomu markerów peroksydacji lipidów (TBARS) o 23% po 8 tygodniach stosowania (Auddy i wsp., 2008).

Na poziomie skóry adaptogen działa także ochronnie poprzez hamowanie aktywności metaloproteinaz (np. MMP-1), enzymów degradujących kolagen i elastynę w wyniku działania wolnych rodników. To zjawisko bezpośrednio przyczynia się do opóźnienia procesów starzenia skóry i poprawy jej ogólnej kondycji.

Regeneracja i odmładzanie

Ekstrakty z ashwagandhy wykazują zdolność do stymulowania syntezy kolagenu, kluczowego białka odpowiedzialnego za elastyczność i jędrność skóry. Badania in vitro wykazały, że zastosowanie ekstraktu z korzenia ashwagandhy zwiększa produkcję prokolagenu typu I o 45% po 72 godzinach aplikacji. Ponadto, w badaniu klinicznym z udziałem 60 kobiet w wieku 35–55 lat, stosowanie kremu zawierającego 0,5% ekstraktu z ashwagandhy przez 12 tygodni spowodowało poprawę elastyczności skóry o 20% oraz redukcję zmarszczek o 15%.

Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne

Witanolidy obecne w adaptogenie wykazują silne działanie przeciwzapalne poprzez hamowanie aktywności cytokin prozapalnych, takich jak interleukina-6 (IL-6) i czynnik martwicy nowotworów alfa (TNF-α). W badaniach na modelach zwierzęcych zaobserwowano redukcję obrzęków skóry o 30% po miejscowej aplikacji ekstraktu z ashwagandhy. Dodatkowo, jej właściwości antyoksydacyjne chronią komórki skóry zmniejszając poziom reaktywnych form tlenu (ROS) o 40% w badaniach laboratoryjnych.

Nawilżenie i ochrona bariery skórnej

Żeń-szeń indyjski wspiera funkcjonowanie bariery lipidowej naskórka, co jest kluczowe dla utrzymania odpowiedniego nawilżenia skóry. W randomizowanym badaniu z udziałem 50 osób z suchą skórą, stosowanie emulsji zawierającej 1% ekstraktu z ashwagandhy przez 8 tygodni zwiększyło poziom nawilżenia skóry o 25% oraz poprawiło integralność bariery skórnej, zmniejszając transepidermalną utratę wody (TEWL) o 18%.

Zastosowanie w Kosmetykach Orientana

Działanie adaptogenne witanii ospałej wykorzystaliśmy w Serii Ashwagandha, w której jest bazowym składnikiem. W serii znajdziesz Krem do twarzy Ashwagandha Odżywienie i cztery serum-ampułki do twarzy.

W składzie kremu odżywienie znajduje się nie tylko kluczowy adaptogen tej serii ale składnikami aktywnymi jest aż 9 olejów botanicznych.

Krem intensywnie odżywia, nawilża i regeneruje skórę, przywracając jej komfort i elastyczność. Bogata formuła oparta na naturalnych emolientach i masłach roślinnych wzmacnia barierę hydrolipidową, chroniąc skórę przed przesuszeniem i działaniem czynników zewnętrznych. Obecność roślinnych ekstraktów o właściwościach antyoksydacyjnych wspomaga regenerację, wyrównuje koloryt i wspiera naturalne mechanizmy obronne skóry. Krem działa kojąco, redukując zaczerwienienia i uczucie ściągnięcia, a jego aksamitna konsystencja sprawia, że idealnie sprawdza się zarówno w porannej, jak i wieczornej pielęgnacji.

Nawilżające serum-ampułka ASHWAGANDHA TREHALOZA KWAS HIALURONOWY

Serum intensywnie nawilża skórę, przywracając jej świeżość, miękkość i zdrowy blask. Dzięki obecności substancji higroskopijnych skutecznie wiąże wodę w naskórku, zapewniając długotrwałe nawodnienie i poprawę elastyczności. W składzie znajdują się także dwa rodzaje kwasu hialuronowego i trehaloza. Działanie to wspierają składniki tworzące delikatny film ochronny, który zapobiega utracie wilgoci i wzmacnia barierę hydrolipidową. Formuła została wzbogacona o składniki łagodzące oraz przeciwutleniacze, które chronią skórę przed stresem oksydacyjnym i czynnikami zewnętrznymi. Serum koi, redukuje uczucie suchości i ściągnięcia, a lekka, nieobciążająca konsystencja szybko się wchłania, pozostawiając skórę jedwabiście gładką i wyraźnie odświeżoną.

Antyoksydacyjne serum-ampułka ASHWAGANDHA CICA NIACYNAMID

Serum wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, chroniąc skórę przed negatywnym wpływem czynników środowiskowych, takich jak smog, promieniowanie UV czy wolne rodniki. Dzięki obecności dodatkowych składników adaptogennych takich jak wąkrota azjatycka i cytryniec chińśki wspiera naturalne mechanizmy obronne skóry, wzmacnia jej odporność oraz poprawia ogólną kondycję cery. Dodatkowo dzięki niacynamidowi łagodzi stany problematyczne, poprawia koloryt i przywraca skórze promienny, zdrowy wygląd. Nawilżająca baza zapewnia daje komfort i długotrwałe nawodnienie, jednocześnie przygotowując skórę do dalszej pielęgnacji. Regularne stosowanie serum wspomaga regenerację, zmniejsza podatność na podrażnienia i wspiera procesy odnowy komórkowej.

Rozjaśniające serum-ampułka ASHWAGANDHA WITAMINA C KWAS TRANEKSAMOWY

Serum skutecznie redukuje widoczność przebarwień i wspomaga wyrównanie kolorytu skóry, przywracając jej promienny, świeży wygląd. Działa na kilku poziomach: rozjaśnia istniejące zmiany pigmentacyjne, zapobiega powstawaniu nowych i wspiera naturalny proces odnowy naskórka. Formuła oparta na nowoczesnych pochodnych witaminy C i składnikach o działaniu depigmentującym działa selektywnie na zaburzenia melanogenezy, nie podrażniając przy tym skóry. Dodatek enzymatycznych ekstraktów owocowych wspomaga delikatne złuszczanie, poprawiając gładkość cery i jej absorpcję składników aktywnych. Serum ma również właściwości antyoksydacyjne i kojące, dzięki czemu chroni skórę przed stresem oksydacyjnym oraz redukuje drobne zaczerwienienia. Przy regularnym stosowaniu cera staje się jaśniejsza, bardziej jednolita i rozświetlona.

Odmładzające serum-ampułka ASHWAGANDHA PEPTYDY KOENZYM Q10

Serum odmładzające zostało opracowane z myślą o kompleksowej pielęgnacji skóry z oznakami starzenia. Wysokoskoncentrowana formuła wspiera syntezę kolagenu i elastyny, poprawiając jędrność, elastyczność i gęstość skóry. Zawarte w serum zaawansowane peptydy działają synergicznie, stymulując procesy naprawcze i wygładzające, dzięki czemu drobne linie i zmarszczki stają się mniej widoczne. Serum działa także opóźniająco na starzenie się skóry dzięki silnemu antyoksydantowi, który chroni komórki przed wolnymi rodnikami, opóźniając procesy starzenia wywołane czynnikami zewnętrznymi, takimi jak promieniowanie UV czy zanieczyszczenia.