Tokoferol to składnik na czasie. Często dostajemy pytania co to jest i jak działa na skórę. Ten wpis pomoże wam poznać i zrozumieć działanie tego składnika, a ważna informacja jest taka, że witamina E odgrywa ważną rolę w naszym życiu.
Tokoferole to grupa organicznych związków chemicznych zaliczanych do witaminy E, pełniących istotne funkcje w organizmach żywych.
Wyróżnia się cztery formy: α, β, γ i δ, różniące się liczbą i położeniem grup metylowych przy pierścieniu fenylowym. Spośród nich, α-tokoferol wykazuje najwyższą aktywność biologiczną i jest dominującą formą w ludzkim organizmie.
Są one rozpuszczalne w tłuszczach i odgrywają kluczową rolę jako antyoksydanty, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym poprzez neutralizację wolnych rodników.
Wspomagają również utrzymanie integralności błon komórkowych oraz wpływają na ekspresję genów i funkcje układu immunologicznego.
Niedobór tokoferoli jest rzadki, ale może prowadzić do objawów neurologicznych, osłabienia mięśni oraz problemów z układem immunologicznym. Z kolei nadmierna suplementacja witaminy E może zakłócać krzepnięcie krwi i zwiększać ryzyko krwawień, zwłaszcza u osób z niedoborem witaminy K.
W przemyśle spożywczym są stosowane jako naturalne przeciwutleniacze, zapobiegając jełczeniu tłuszczów.
W kosmetyce dodaje się je do produktów pielęgnacyjnych ze względu na ich właściwości antyoksydacyjne i nawilżające.

TOKOFErOL – Niezbędne informacje
Witaminę odkryto w 1922 roku, gdy zauważono jej rolę w płodności zwierząt.
W roku 1936 roku określono jej strukturę chemiczną, a w 1938 udało się ją zsyntetyzować. Nazwa tokoferol oznacza z greckiego „przynoszący narodziny”. Nazwaną ją tak ponieważ witamina ta została odkryta jako substancja wspomagająca płodność.
Niedobór witaminy E
Objawy niedoboru witaminy E
Witamina ta to silny antyoksydant, który chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, wspiera układ nerwowy, odpornościowy i krążeniowy. Jej niedobór jest rzadki, ale może wystąpić. Stan wynikający z długotrwałego niedoboru nazywamy awitaminozą E.
Niedobór tokoferolu objawia się nieprawidłowościami neurologicznymi i mięśniowymi. Czujemydrętwienie, mrowienie i osłabienie mięśni. Objawy niedoboru to często skurcze, utrata masy mięśniowej i zburzenia widzenia.
Czy objawy niedoboru mają wpływ na skórę? długotrwały niedobór wit. E to problemy ze skórą i włosami. Skóra staje się sucha, szorstka skóra i podatna na podrażnienia. Objawy niedoboru to także łamliwość i wypadanie włosów.
Mała ilość tej witaminy w organizmie może oznaczać też problemy z zajściem w ciążę ponieważ niedobór tokoferolu wpływa na jakość komórek jajowych i plemników.
Kto jest narażony na niedobór tokoferolu?
Wiemy już, że witamina e odgrywa ważną rolę i jest niezbędna w naszym organizmie. Niedobór witaminy E zaobserwowano u osób cierpiących na zespół upośledzonego wchłaniania tłuszczów oraz u osób z chorobami wątroby i dróg żółciowych.
Wskazania do stosowania tokoferolu to osoby stosujące dietę ubogą w tłuszcze i antyoksydanty a także osoby starsze i wcześniaki.
Przedawkowanie witaminy E
Przedawkowanie (hiperwitaminoza E) może prowadzić do zwiększonego ryzyka krwawień. Wit. E działa antagonistycznie do wit. K.
Nadmiar witaminy prowadzi do zaburzeń pracy serca (wysokie dawki mogą zwiększać ryzyko udaru), problemów żołądkowo-jelitowe (biegunka, nudności) i osłabienia mięśni. Pamiętajmy, że dawki powyżej 1000 mg/dziennie mogą być toksyczne!
Naturalne formy witaminy E
Jakie jest naturalne źródło tej witaminy? W żywności występuje w olejach roślinnych, orzechach, nasionach oraz wybranych warzywach i owocach. Witaminę tę znajdziemy również w awokado. Jednak wchłanianie witaminy E wymaga obecności lipidów w diecie.
Zalecane dzienne spożycie witaminy E różni się w zależności od wieku i płci. Przykładowo, dla dorosłych mężczyzn wynosi około 10-15 mg α-tokoferolu, a dla kobiet 8-10 mg.
Górna granica tolerowanego spożycia dla dorosłych została ustalona na poziomie 300 mg dziennie. Kobiety w ciąży potrzebują dawkowania na poziomie 15 mg.
Poniżej podajemy zawartość witaminy w składnikach spożywczych:
- Orzechy i nasiona: migdały (25 mg/100 g), orzechy laskowe (15 mg/100 g), nasiona słonecznika (35 mg/100 g).
- Oleje roślinne: olej słonecznikowy (41 mg/100 g), oliwa z oliwek (14 mg/100 g), olej z kiełków pszenicy (149 mg/100 g).
- Zielone warzywa liściaste: szpinak (2 mg/100 g), brokuły (1,5 mg/100 g).
- Owoce i warzywa: awokado (2,1 mg/100 g), kiwi (1,5 mg/100 g).
- Ryby: łosoś, makrela, sardynki (około 2 mg/100 g).
Dieta bogata w tłuszcze poprawia wchłanianie witaminy E.
Suplementacja witaminy E
Wiemy już, że witamina jest niezbędnym składnikiem diety o właściwościach antyoksydacyjnych, wspierającym funkcjonowanie układu nerwowego, odpornościowego i krążenia. A co jeśli zawartość witaminy w diecie jest zbyt niska? Sięgamy po uzupełnienie niedoboru witaminy czyli po suplement diety.
Suplementacja witaminy powinna być indywidualnie dobrana w zależności od stanu zdrowia, poziomu witaminy E w organizmie oraz stylu życia. Suplement diety kupimy bez recepty, jednak czasem konieczna jest wizyta u lekarza.
Lekarz określa wskazania do stosowania tokoferolu po zbadaniu poziomu witaminy w surowicy krwi. Przy cięższych schorzeniach gdy konieczne są wysokie dawki (powyżej 100 mg/dzień) dawkowanie tokoferolu powinno odbywać się pod kontrolą lekarza.
TOKOFEROL – Właściwości w kosmetykach
Tokoferol to najczęściej stosowana forma wit. E w kosmetykach. Jest silnym przeciwutleniaczem, który chroni skórę przed działaniem wolnych rodników czyli przedwczesnym starzeniem. Dzięki swoim właściwościom jest wykorzystywany w produktach do pielęgnacji skóry, włosów i paznokci.
Istnieją różne formy tej witaminy, ale naturalny Tocopherol to forma najlepiej przyswajalna przez skórę. Działanie witaminy E jest wsparcie ochrony przed promieniowaniem UV – redukuje szkodliwe skutki ekspozycji na słońce.
Stosowanie tokoferolu sprawia, że komórki skóry regenerują się, bariera lipidowa skóry zostaje wzmocnione, a skóra nawilżona. Witamina E wykazuje działanie łagodzące podrażnienia i stany zapalne. Wspiera gojenie ran i zmniejsza zaczerwienienia.
Ma znaczący wpływ na komórki skóry – stymuluje syntezę kolagenu i elastyny przez co sprawia, że skóra wygląda młodziej.
Stosowana w kosmetykach do włosów witamina E wykazuje działanie wzmacniające. Zapobiega ich łamliwości i dodaje blasku.
Zastosowanie tokoferolu w kosmetyce jest szerokie. W kremach nawilża, redukuje zmarszczki i chroni przed fotostarzeniem. W serum i olejkach witamina E wykazuje działanie regenerujące i, wzmacniające barierę ochronną.
Balsamy do ciała i olejki do ciała z tym składnikiem poprawiają elastyczność skóry, a w kremach do rąk wspomaga regenerację suchej, spierzchniętej skóry.
Optymalne stężenie w kosmetykach wynosi 0,5-5%. Powyżej 5% tokoferol może działać drażniąco u osób ze skórą wrażliwą.
Tokoferol to ważny składnik aktywny w kosmetyce – warto szukać go w składzie produktów do pielęgnacji skóry i włosów!
Źródła naukowe:
- Evans, H. M., & Bishop, K. S. (1922). “On the existence of a hitherto unrecognized dietary factor essential for reproduction.” Science, 56(1458), 650-651.
- Sure, B. (1924). “The vitamin E content of various foods.” Journal of Biological Chemistry, 59, 693-704.
- Karrer, P. (1936). “Isolation of vitamin E and determination of its structure.” Helvetica Chimica Acta, 19, 856-865.