Skóra sucha jest powszechnym problemem dermatologicznym, który dotyka osoby w każdym wieku. Charakteryzuje się niedostatecznym poziomem nawilżenia warstwy rogowej naskórka, co prowadzi do jej szorstkości, łuszczenia, uczucia napięcia oraz skłonności do podrażnień. Według badań epidemiologicznych, skóra sucha nasila się zwłaszcza w okresie zimowym oraz w regionach o niskiej wilgotności powietrza. Naturalne kosmetyki stają się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem w pielęgnacji skóry, co wynika z ich łagodności i braku syntetycznych substancji drażniących.
skóra sucha i jej Przyczyny
Skóra sucha może powstawać w wyniku czynników egzogennych i endogennych. Do czynników egzogennych zalicza się warunki środowiskowe takie jak niska wilgotność powietrza, ekspozycja na wiatr, mróz i promieniowanie UV.
Kolejną przyczyną jest niewłaściwa pielęgnacja: częste stosowanie silnych detergentów i gorących kąpieli powodujących usuwanie lipidów ochronnych naskórka. Skóra sucha męczy nas także z powodu złej diety. Dieta uboga w tłuszcze nienasycone i witaminy – zwłaszcza witaminy A, E i D.
Czynniki endogenne to czynniki na które nie mamy wpływu. Wśród nich jest starzenie się skóry. Wraz z wiekiem zmniejsza się produkcja sebum i naturalnych czynników nawilżających (Natural Moisturizing Factor, NMF). Skóra sucha dokucza dużo bardziej w wieku dojrzałym. Skóra sucha to wynik chorób dermatologicznych, np. atopowe zapalenie skóry, łuszczyca i rybia łuska. Suchość odczuwamy także w wyniku zaburzeń hormonalnych. Często występuje w niedoczynności tarczycy.
Rola naturalnych kosmetyków w pielęgnacji skóry suchej
Naturalne kosmetyki charakteryzują się obecnością składników pochodzenia roślinnego i mineralnego, które wspierają naturalne mechanizmy regeneracyjne skóry. Składniki te dzielimy na humektanty – substancje wiążące wodę, takie jak gliceryna roślinna, aloes i kwas hialuronowy. Badania pokazują, że gliceryna poprawia nawilżenie warstwy rogowej już po pierwszej aplikacji, co udowodniono w badaniu przeprowadzonym przez Wissing i Müller (2002).
Emolienty to oleje roślinne, które tworzą na powierzchni skóry warstwę okluzyjną, zapobiegając utracie wody. Badanie przeprowadzone przez Loden (2003) wykazało, że emolienty skutecznie przywracają barierę lipidową naskórka.
Skóra sucha podziękuje za olejowanie ciała. Stwórz sobie domowe spa i pozwól sobie na chwilę relaksu. Wykonaj masaż Olejkiem jaśminowym, który nie tylko nawilży skórę ale także będzie dla ciebie aromaterapią.
udowodnione działanie naturalnych kosmetyków
Suchość skóry to problem, który można skutecznie łagodzić poprzez stosowanie naturalnych kosmetyków zawierających humektanty, emolienty i antyoksydanty. Liczne badania naukowe potwierdzają skuteczność takich składników jak gliceryna, kwas hialuronowy czy oleje roślinne w przywracaniu równowagi hydrolipidowej skóry. Działania naturalnych składników i kosmetyków na skórę suchą udowadniają, że mają one niezwykły wpływ. Jak bada się działanie kosmetyków nawilżających?
Pomiar poziomu nawilżenia skóry (korneometria)
Badanie poziomu nawilżenia skóry po aplikacji kosmetyku przeprowadza się za pomocą urządzeń takich jak korneometr. Testy na wyciągach z aloesu wykazały, że aplikacja żelu aloesowego zwiększa poziom wilgoci w warstwie rogowej o 15–20% po 2 tygodniach stosowania (Surjushe i wsp., 2008).
Badania dermatologiczne
Testy na ochotnikach z wrażliwą skórą przeprowadzane są w celu oceny tolerancji składników aktywnych. W badaniu efektów oleju arganowego stwierdzono, że regularne stosowanie zmniejsza szorstkość skóry o 43% po 4 tygodniach aplikacji (Bouguenina i wsp., 2015).
Testy antyoksydacyjne (DPPH)
Ocena zdolności neutralizowania wolnych rodników przez kosmetyki naturalne. Badanie przeprowadzone na ekstraktach z zielonej herbaty wykazało wysoką skuteczność w ochronie lipidów naskórka przed peroksydacją (Sharma i wsp., 2010).
Przyczyny swędzenia skóry
Skóra sucha jest jednym z najczęstszych powodów występowania świądu, zwłaszcza w okresie zimowym lub w warunkach suchego klimatu. Charakteryzuje się ona łuszczeniem, zaczerwienieniem oraz uczuciem napięcia, które mogą nasilać się pod wpływem niewłaściwej pielęgnacji lub czynników środowiskowych. Badania potwierdzają, że w niskiej wilgotności powietrza utrata wody przez naskórek (TEWL) wzrasta nawet o 50%, co prowadzi do pogorszenia kondycji bariery hydrolipidowej skóry.
Alergie stanowią kolejną częstą przyczynę skóry suchej i mogą być wynikiem kontaktu z kosmetykami, detergentami, tkaninami lub spożywania określonych pokarmów. Objawy te często współwystępują z wysypką lub pokrzywką, co wskazuje na reakcję układu immunologicznego na alergeny. Według badań epidemiologicznych, około 20% populacji przynajmniej raz w życiu doświadcza reakcji alergicznej manifestującej się świądem skóry.
Ukąszenia owadów, takich jak komary, pchły, wszy czy pluskwy, również mogą wywoływać swędzenie skóry. Substancje zawarte w ślinie owadów wywołują reakcję zapalną w miejscu ugryzienia, co potwierdzają badania immunologiczne wskazujące na podwyższony poziom histaminy w zmianach skórnych.
Wiele chorób skóry jest także powiązanych z przewlekłym świądem. Atopowe zapalenie skóry (AZS), będące zapalną i przewlekłą chorobą skóry, wiąże się z suchością, swędzeniem oraz występowaniem stanu zapalnego. Łuszczyca z kolei objawia się swędzącymi, łuszczącymi się plamami, które wynikają z nieprawidłowej proliferacji keratynocytów. Łojotokowe zapalenie skóry często dotyka skóry głowy i twarzy, powodując uczucie swędzenia oraz złuszczanie się skóry w tych obszarach. Infekcje grzybicze, takie jak grzybica stóp czy pachwin, oraz pasożytnicze, w tym świerzb, są kolejnymi przyczynami swędzenia, które potwierdzają liczne badania dermatologiczne.
Niektóre choroby wewnętrzne mogą objawiać się świądem skóry jako jednym z pierwszych symptomów. Choroby wątroby, takie jak marskość, niewydolność nerek, cukrzyca oraz niedoczynność tarczycy, wpływają na zmiany w funkcjonowaniu organizmu, które mogą prowadzić do dyskomfortu skóry. Na przykład u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek świąd występuje nawet u 40% przypadków, co wiąże się z zaburzeniami gospodarki fosforanowo-wapniowej.
Stres i zaburzenia psychiczne również mogą nasilać swędzenie, co jest znane jako świąd psychogenny. Stany takie jak lęk, nerwica czy depresja mogą wpływać na percepcję świądu, prowadząc do nasilenia objawów. Badania neurofizjologiczne wykazują, że aktywacja osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) może mieć znaczący wpływ na występowanie takich objawów.
Niektóre leki, szczególnie opioidy oraz antybiotyki, mogą wywoływać świąd jako działanie niepożądane. Mechanizm ten często związany jest z uwalnianiem histaminy lub innymi zmianami w układzie nerwowym. W przypadku kobiet w ciąży hormonalne zmiany, takie jak wzrost stężenia estrogenów, mogą prowadzić do swędzenia, szczególnie w obrębie brzucha i ud. Według badań, około 20% kobiet w trzecim trymestrze ciąży doświadcza świądu jako objawu fizjologicznych zmian w organizmie.
Skóra sucha oraz świąd mogą mieć zróżnicowane przyczyny, a ich właściwe rozpoznanie i leczenie wymaga uwzględnienia wielu czynników, takich jak środowisko, stan zdrowia pacjenta czy stosowane terapie farmakologiczne.
Domowe sposoby na swędzenie skóry
Efektywne nawilżanie suchej skóry można osiągnąć poprzez stosowanie maseł do ciała i olejków. Powinny one zwierać jak najwięcej składników pochodzenia naturalnego, na przykład składniki takie jak masło shea, masło kakaowe, masło kokum, znane ze swoich właściwości zatrzymujących wilgoć w skórze.
Stosując olejki do ciała trzeba zwracać uwagę na ich skład i nie używać tych z parafiną czy olejem mineralnym. To pochodne ropy naftowej.
Istotnym elementem pielęgnacji są także kąpiele łagodzące, do których można dodać płatki owsiane, sodę oczyszczoną lub olejki nawilżające, co wspiera regenerację bariery ochronnej skóry i łagodzi podrażnienia. W sytuacjach nagłego dyskomfortu skuteczne są zimne kompresy aplikowane na swędzące miejsca, które zmniejszają reakcje zapalne i przynoszą ulgę.
Ważne jest także unikanie kosmetyków zawierających alkohol, który może dodatkowo podrażniać skórę i nasilać jej suchość.
Noszenie luźnych ubrań wykonanych z naturalnych tkanin, takich jak bawełna, minimalizuje ryzyko mechanicznych podrażnień i wspiera proces regeneracji naskórka.
W kontekście pielęgnacji skóry niezwykle istotną rolę odgrywa również dieta, która powinna być bogata w kwasy omega-3, witaminy A, C, E oraz cynk, aby wspierać odnowę komórkową i zapewnić odpowiednie odżywienie skóry od wewnątrz.
najlepsze oleje
olej sezamowy
Olej sezamowy wykazuje szereg korzystnych właściwości dla skóry, co potwierdzają dane naukowe dotyczące jego składu i działania. Zawiera on około 40-60% nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym od 35 do 50% kwasu oleinowego, 35-45% kwasu linolowego oraz 7-12% kwasu palmitynowego.
Jego wysoka zawartość witaminy E, wynosząca 50-60 mg na 100 g, czyni go skutecznym antyoksydantem wspierającym ochronę skóry przed stresem oksydacyjnym. Stosowanie oleju sezamowego na skórę zmniejsza utratę wody przez naskórek (TEWL) nawet o 22% w ciągu pierwszych 24 godzin, a regularne stosowanie przez okres czterech tygodni zwiększa nawilżenie skóry o około 30%.
Zawarte w oleju lignany, takie jak sezamol i sezamolina, wykazują silne działanie przeciwutleniające, przy czym sezamol jest oceniany jako 10-20 razy skuteczniejszy niż witamina E w neutralizowaniu wolnych rodników.
Stabilność oleju sezamowego zależy od warunków przechowywania – w chłodniach utrzymuje swoje właściwości przez około 3-4 miesiące, podczas gdy w temperaturze pokojowej okres trwałości wynosi od 1 do 2 miesięcy, po czym następuje degradacja składników aktywnych.\
W tradycyjnych praktykach ajurwedyjskich masaż ciepłym olejem sezamowym, trwający od 15 do 45 minut dziennie i kontynuowany przez okres 2-4 tygodni, poprawia nawilżenie skóry, ujędrnia ją oraz zmniejsza poziom toksyn w organizmie. Olej sezamowy stanowi więc wartościowy składnik w pielęgnacji skóry, którego skuteczność została udokumentowana zarówno w badaniach naukowych, jak i w tradycyjnej medycynie.
Olej z pestek moreli
Olej z pestek moreli jest ceniony za swoje właściwości nawilżające i regenerujące, które wynikają z jego bogatego składu chemicznego. Zawiera on od 50 do 60% kwasu oleinowego oraz około 25-30% kwasu linolowego, co sprawia, że doskonale wspiera odbudowę bariery hydrolipidowej skóry, chroniąc ją przed nadmierną utratą wody.
Dzięki obecności witaminy E w stężeniu około 45 mg na 100 g oleju, działa jako silny antyoksydant, który pomaga neutralizować wolne rodniki odpowiedzialne za procesy starzenia się skóry.
Jest również źródłem witaminy A, która wspiera regenerację komórek naskórka i poprawia elastyczność skóry. Olej z pestek moreli jest lekkim, dobrze wchłaniającym się emolientem, dzięki czemu nadaje się do pielęgnacji zarówno skóry suchej, jak i wrażliwej, bez ryzyka zatykania porów. Badania pokazują, że regularne stosowanie oleju z pestek moreli może zwiększyć nawilżenie skóry nawet o 25% w ciągu kilku tygodni aplikacji.
Olej z pestek winogron
Olej z pestek winogron jest znany ze swojego lekkiego i szybko wchłaniającego się charakteru, co czyni go idealnym wyborem dla skóry tłustej i mieszanej. Jego skład opiera się głównie na kwasie linolowym, który stanowi około 65-75% zawartości oleju. Ten wielonienasycony kwas tłuszczowy odgrywa kluczową rolę w odbudowie bariery lipidowej skóry oraz w regulacji produkcji sebum.
Dodatkowo olej z pestek winogron zawiera proantocyjanidyny, związki polifenolowe o niezwykle silnych właściwościach przeciwutleniających, które są 20 razy silniejsze od witaminy E i 50 razy silniejsze od witaminy C w neutralizowaniu wolnych rodników. Te właściwości sprawiają, że olej skutecznie przeciwdziała procesom starzenia, chroniąc skórę przed uszkodzeniami spowodowanymi promieniowaniem UV i zanieczyszczeniami środowiskowymi.
Ponadto, zawartość witaminy E wynosi około 29 mg na 100 g, co wzmacnia jego działanie regeneracyjne i ochronne. Badania wykazały, że stosowanie oleju z pestek winogron może zwiększyć poziom nawilżenia skóry o 20-30% po kilku tygodniach regularnej aplikacji.
Olej jaśminowy
Olej jaśminowy, pozyskiwany z kwiatów jaśminu metodą ekstrakcji, to produkt o wyjątkowych właściwościach pielęgnacyjnych i aromaterapeutycznych. Jego działanie na skórę opiera się na zawartości fitosteroli, które wspierają regenerację naskórka, oraz przeciwutleniaczy, które chronią skórę przed stresem oksydacyjnym i wpływem czynników środowiskowych. Olejek jaśminowy wykazuje także działanie łagodzące, co sprawia, że jest szczególnie pomocny w pielęgnacji skóry wrażliwej, podrażnionej oraz skłonnej do stanów zapalnych.
W badaniach wykazano, że regularne stosowanie olejku jaśminowego poprawia elastyczność skóry i stymuluje proces regeneracji komórek, dzięki czemu jest skuteczny w pielęgnacji skóry dojrzałej.
Ponadto jego właściwości aromaterapeutyczne, związane z obecnością linalolu i estrów, wpływają na redukcję stresu i poprawę samopoczucia. Olejek jaśminowy, choć rzadziej stosowany samodzielnie, jest doskonałym dodatkiem do olejów bazowych, takich jak olej jojoba czy olej migdałowy, co potęguje jego działanie pielęgnacyjne i regeneracyjne.
