Zawsze gdy jestem w Indiach jem dosę kiedy tylko mogę. Uwielbiam dosę zwiniętą w rulon i mocno chrupką – taką do łamania palcami.

Indyjska kuchnia zachwyca różnorodnością smaków i aromatów, a jednym z jej najbardziej charakterystycznych dań jest dosa – cienki, chrupiący naleśnik przygotowywany z fermentowanego ciasta ryżowo-soczewicowego. To danie pochodzi z południowych Indii, gdzie jest codziennym śniadaniowym klasykiem, ale zyskało popularność na całym świecie. Dzięki swojej lekkości, chrupkości i bogactwu dodatków dosa jest doskonałą propozycją zarówno dla miłośników egzotycznych smaków, jak i osób poszukujących zdrowych alternatyw w kuchni.

DOSA – Historia i pochodzenie

Dosa ma długą i bogatą historię, której korzenie sięgają tysięcy lat. Po raz pierwszy wspomniano o niej w starożytnych tekstach sanskryckich, a jej pochodzenie przypisuje się regionowi Tamil Nadu. Z biegiem lat dosa rozprzestrzeniła się na inne południowoindyjskie stany, takie jak Karnataka, Kerala i Andhra Pradesh, gdzie powstały jej lokalne warianty. Początkowo przygotowywano ją jako prostą potrawę dla pielgrzymów i mnichów, ale szybko stała się nieodłącznym elementem indyjskiej kuchni ulicznej oraz domowego menu.

Rodzaje dosy

Jedną z największych zalet dosy jest jej wszechstronność. Choć klasyczna wersja jest najczęściej spotykana, istnieje wiele jej odmian, które różnią się smakiem, teksturą i sposobem podania.

• Masala dosa – jedna z najpopularniejszych wersji, zawierająca nadzienie z ziemniaków doprawionych curry, cebulą i przyprawami. Często podawana z chutneyem kokosowym i sambar.
• Plain dosa – prosta, bez nadzienia, ale chrupiąca i lekka. Idealna do maczania w różnych sosach i dipach.
• Rava dosa – przygotowywana z kaszy manny zamiast fermentowanego ciasta ryżowego. Jest cieńsza i bardziej chrupiąca, a jej przygotowanie nie wymaga długiego oczekiwania.
• Mysore dosa – pikantniejsza odmiana, w której naleśnik smaruje się ostrym sosem chili przed dodaniem nadzienia.
• Neer dosa – delikatniejsza i miększa wersja, przygotowywana z rzadkiego ciasta ryżowego, charakterystyczna dla kuchni Karnataki.

Składniki i przygotowanie

Podstawowe składniki na dosę są bardzo proste: ryż, soczewica urad dal, woda i odrobina soli. Kluczowym etapem przygotowania jest fermentacja, która nie tylko nadaje cieście lekko kwaśny smak, ale również sprawia, że dosa jest łatwiejsza do strawienia.

Jak zrobić dosę krok po kroku?

1. Namaczanie składników – Ryż i soczewicę urad dal moczymy osobno przez około 6 godzin, a następnie je mielimy, aż powstanie gładkie, lekko lejące ciasto.
2. Fermentacja – Ciasto pozostawiamy na noc w ciepłym miejscu. Fermentacja sprawia, że staje się bardziej puszyste i nabiera lekko kwaśnego aromatu.
3. Smażenie – Rozgrzewamy patelnię, smarujemy ją cienką warstwą oleju i rozprowadzamy cienką warstwę ciasta, tworząc okrągły naleśnik. Smażymy na średnim ogniu, aż stanie się złocisty i chrupiący.
4. Podanie – Możemy podawać dosę z różnymi dodatkami, takimi jak sambar, chutney kokosowy czy ghee.

Dodatki i sposoby podania

Dosa smakuje wyśmienicie sama w sobie, ale to dodatki sprawiają, że staje się prawdziwą kulinarną ucztą. W Indiach zazwyczaj podaje się ją z:

• Sambarem – pikantną, gęstą zupą z soczewicy, warzyw i tamaryndowca.
• Chutneyem kokosowym – kremowym, lekko słodkawym dodatkiem na bazie kokosa, zielonych chili i orzechów nerkowca.
• Chutneyem pomidorowym lub miętowym – orzeźwiającymi sosami, które nadają dosie dodatkowy smakowy akcent.
• Masłem ghee – odrobina masła klarowanego na gorącej dosie podkreśla jej wyjątkowy smak.

Dlaczego warto spróbować dosy?

Dosa to nie tylko smakowite, ale i zdrowe danie. Dzięki fermentacji jest lekkostrawna i bogata w probiotyki, które wspierają florę jelitową. Ponadto, jest naturalnie bezglutenowa i może być dostosowana do różnych diet – zarówno wegańskiej, jak i wysokobiałkowej. To doskonała alternatywa dla tradycyjnych naleśników i idealna propozycja na śniadanie lub lekką kolację.

Dosę mogą ją spożywać osoby na diecie bezglutenowej gdyż ciasto zrobione jest z czarnej soczewicy urid i mąki ryżowej. Chrupkości dodaje smażenie na płaskiej rozgrzanej blasze. Właściwie tylko w Indiach spotykam chrupkie dosy. W żadnej indyjskiej restauracji w Warszawie nie robią chyba takiej, a szkoda. Plain dosa czyli sam naleśnik podawany jest zwykle z różnorodnymi czatnejami – od pikantnego do słodkiego. Zwykle podaje się czatnej kokosowy, miętowy, tamaryndowy lub pomidorowy. Mają one kolor biały, zielony i pomarańczowy – jak hinduska flaga. To dopiero jest kulinarny patriotyzm

W jednej restauracji w Delhi serwowana dla mnie dosa miała około metra długości

Jeśli będziecie w Delhi mogę polecić Wam restaurację Saravana Bhavan na Janpath Road. Bardzo przystępne ceny, wygląda na tani bar ale dają tam super dosę i inne przysmaki z Indii.

A może miałeś już okazję spróbować dosy? Podziel się swoimi wrażeniami w komentarzu.